Inleiding
Aan de ene kant belasten de meeste landen het binnenlandse én het buitenlandse inkomen (het zgn. “wereldinkomen”). Aan de andere kant willen de meeste landen ook alle inkomsten belasten die op hun grondgebied verkregen worden, met inbegrip van de inkomsten van vreemdelingen en niet inwoners. Daardoor dreigt een massale dubbele belasting, minstens van alle inkomsten die “van over de grens” behaald worden. Om dat probleem op te lossen hebben heel veel landen met elkaar verdragen ter vermijding van dubbele belasting afgesloten. Zij spreken daarin af wie van beide de belasting mag heffen en wie van beide dan een vrijstelling of vermindering zal geven.
Mocht je op zekere dag besluiten om als Nederlander vanuit Nederland of Thailand naar Timboektoe in Mali te willen verhuizen, dan doemt zich meteen een groot probleem op: Nederland heeft met Mali geen Verdrag ter vermijding van dubbele belasting gesloten. Het gevolg is dat zowel Nederland als bronland als Mali als woonland jouw vanuit Nederland afkomstige AOW-uitkering, pensioen en lijfrente-uitkering gaan belasten.
Het door Nederland met Thailand gesloten Verdrag ter vermijding van dubbele belasting
Nederland heeft weliswaar met Thailand een Verdrag gesloten ter vermijding van dubbele belasting, maar in dit Verdrag wordt met geen woord gerept over sociale zekerheidsuitkeringen, w.o. de AOW- en de WAO-uitkering. Ook ontbreekt een zgn. “restartikel”, waarin dan de bepaling is opgenomen, dat niet in het Verdrag met name genoemde inkomsten, belast mogen worden in het bronland, dan wel (en dat komt het meest voor) in het woonland. Naast Thailand treft je dezelfde situatie ook aan voor wat betreft de met de Filippijnen, Pakistan en Sri Lanka gesloten Verdragen. Voor wat betreft de Filippijnen levert dit echter geen probleem op daar dit land geen inkomstenbelasting heft van buitenlandse inwoners over inkomen waarvan de bron is gelegen buiten de Filippijnen en er dus geen sprake is van dubbele heffing.
Bij het ontbreken van een verdragsbepaling is voor Nederland de nationale wet van toepassing. Dat betekent dat Nederland als bronland de AOW- en WAO-uitkering belast.
Maar wat geldt voor Nederland geldt al evenzeer voor Thailand. Ook de Thaise fiscale wetgeving gaat uit van het belasten van het wereldinkomen van haar ingezetenen. Door het ontbreken van een verdragsbepaling m.b.t. sociale zekerheidsuitkeringen mag ook Thailand als woonland belasting heffen over deze uitkeringen, ook al zijn ze verkregen van over de grens. Je geniet immers geen verdragsbescherming, aangevend welk land bevoegd is om te heffen en welk land daarvoor vrijstelling of vermindering verleend.
Hoe ontwijk je dubbele heffing over je AOW-uitkering?
De Thaise belastingwetgeving gaat voor wat betreft in Thailand wonende buitenlandse belastingplichtigen uit van de zgn. remittance-base. Daarbij worden buitenlandse inkomsten slechts in de inkomstenbelasting betrokken voor zover zij in het jaar van genieten daarvan ook daadwerkelijk in Thailand worden ingebracht. Lukt het jou om het inbrengen van je AOW-uitkering uit te stellen tot na het verstrijken van het belastingjaar, dan ben je gevrijwaard van de heffing van belasting hierover. Breng dan bijv. in januari de gehele AOW-uitkering van het voorafgaande jaar in een keer in Thailand in. In het volgende jaar herhaal je deze procedure. Al doende betaal je nooit en te nimmer inkomstenbelasting in Thailand over je AOW-uitkering.
Dit kom ik nogal eens tegen bij klanten die naast hun AOW-uitkering ook een behoorlijk pensioen genieten of die hun huis in Nederland met overwaarde hebben verkocht. Dit is dan ook de meest eenvoudige manier om belastingheffing over je AOW-uitkering door Thailand te ontwijken, maar gaat enkel op als je verder over voldoende financiële middelen beschikt.
Welke mogelijkheid biedt het Verdrag om dubbele heffing over je AOW- of WAO-uitkering alsnog te voorkomen?
Nederland heeft met 98 landen een Verdrag ter vermijding van dubbele belasting gesloten. In al deze Verdragen is een bepaling opgenomen t.z.v. onderling overleg. In het door Nederland met Thailand gesloten Verdrag ter vermijding van dubbele belasting is e.e.a. geregeld in artikel 25 van dit Verdrag, luidend als volgt:
“Artikel 25. Regeling voor onderling overleg
1 Indien een inwoner van een van de Staten van oordeel is dat de maatregelen van een van de Staten of van beide Staten voor hem leiden of zullen leiden tot een belastingheffing die niet in overeenstemming is met deze Overeenkomst, kan hij, onverminderd de rechtsmiddelen waarin de nationale wetgeving van die Staten voorziet, zijn geval voorleggen aan de bevoegde autoriteit van de Staat waarvan hij inwoner is.
2 Die bevoegde autoriteit tracht, indien het bezwaar hem gegrond voorkomt en indien hij niet zelf in staat is tot een bevredigende oplossing te komen, de aangelegenheid in onderlinge overeenstemming met de bevoegde autoriteit van de andere Staat te regelen, ten einde een belastingheffing die niet in overeenstemming is met deze Overeenkomst, te vermijden.
3 De bevoegde autoriteiten van de Staten trachten moeilijkheden of twijfelpunten die mochten rijzen met betrekking tot de uitlegging of de toepassing van deze Overeenkomst in onderlinge overeenstemming op te lossen. Zij kunnen ook met elkaar overleg plegen, ten einde dubbele belasting ongedaan te maken in gevallen waarvoor in deze Overeenkomst geen voorziening is getroffen.
4 De bevoegde autoriteiten van de Staten kunnen zich rechtstreeks met elkaar in verbinding stellen, ten einde een overeenstemming als bedoeld in de voorgaande leden te bereiken.
• Als “bevoegde autoriteit” geldt in beide gevallen de Minister van Financiën of diens vertegenwoordiger.
• Het doel van de door Nederland met Thailand gesloten overeenkomst is het vermijden van dubbele heffing.
• In het Verdrag is geen voorziening getroffen m.b.t. sociale zekerheidsuitkeringen, w.o. de AOW- en de WAO-uitkering. Het ongedaan maken van dubbele belasting m.b.t. deze uitkeringen is bij uitstek een aangelegenheid voor beide bewindslieden (zie het derde lid).
Je kunt niet stellen dat de heffing van belasting t.z.v. een sociale zekerheidsuitkering niet in overeenstemming is met het Verdrag. Het Verdrag bevat daaromtrent immers niets. Lid 1 van artikel 25 is dan ook niet van toepassing. M.a.w.: je hoeft je niet te wenden tot de bevoegde autoriteit van je woonland i.c. de Minister van Financiën van Thailand
Je kunt daarentegen wel stellen dat er sprake is van dubbele belasting t.z.v. sociale zekerheidsuitkeringen omdat in het Verdrag daar geen voorziening voor is getroffen (zie de laatste zin van lid 3). Om de bevoegde autoriteiten te bewegen om hierover met elkaar in overleg te treden zou je dus een van deze autoriteiten kunnen verzoeken om daartoe over te gaan. En dan ligt het voor de hand om een verzoek daartoe te richten tot de Minister van Financiën van Nederland. Doe daarbij een beroep op de laatste volzin van het derde lid van artikel 25 van het Verdrag. Hiermee ontloop je de inschakeling van een Thaise advocaat, met name i.v.m. het taalprobleem en de daaraan verbonden kosten.
Overigens lijkt het mij verstandig om niet als eenling zo’n verzoek te richten aan de Minister van Financiën van Nederland maar om dit te doen als collectief, dus met meerdere belastingplichtigen die ook daadwerkelijk met deze problematiek te maken hebben
Daarnaast lijkt het mij van belang dat de verschillende organisaties die opkomen voor de belangen van in het buitenland wonende Nederlanders, zoals de Vereniging Belangenbehartiging Nederlands Gepensioneerden in het Buitenland, de Stichting Nederlanders Buiten Nederland en de Stichting Nederlanders Overzee, de krachten bundelen en zich gezamenlijk inzetten om tot een oplossing van dit probleem te komen. Je zou je dus ook (eventueel met meerdere personen) tot een van deze organisaties kunnen richten i.p.v. zelf actie te gaan ondernemen richting het Ministerie/de Minister van Financiën.
Zie daarvoor de volgende contactgegevens:
Vereniging Belangenbehartiging Nederlands Gepensioneerden in het Buitenland:
secretaris@vbngb.eu
Stichting Nederlanders Buiten Nederland:
info@snbn.n
Stichting Nederlanders Overzee:
www.nederlandersoverzee.com
Ik ben overigens ook bereid om contact met een van genoemde organisaties op te nemen en de belangen van meerdere leden, die ook daadwerkelijk te maken hebben met dubbele belasting over hun AOW- of WAO-uitkering, aldaar aan de orde te stellen of om desnoods zelf contact op te nemen met de Minister van Financiën. Neem daarvoor contact met me op via email: l.haan14@chello.nl.
Als je echter niet kunt aantonen d.m.v. bijvoorbeeld het aangifteformulier PND 91, blz. 1 en 2, dat je ook daadwerkelijk Personal Income Tax hebt betaald over je AOW- of WAO-uitkering, dan heeft het geen zin om contact met me op te nemen.
Zie voor de volledige tekst van het door Nederland met Thailand gesloten Verdrag ter vermijding van dubbele belasting:
https://wetten.overheid.nl/BWBV0003872/1976-06-09