Folk tales, volksverhalen, van Laos

Alles wat niet in een andere rubriek thuishoort of wat niet met Thailand te maken heeft.
Moderators: Chang, Patriot, Broom, Loempia
Plaats reactie
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Folk tales, volksverhalen, van Laos

#1 Bericht door erik-kuijpers » zondag 11 oktober 2020, 08:36

De Thaise verhaaltjes zijn eventjes op; er volgen er nog wel over de Thaise Tijl Uilenspiegel, de vlegel Sri Thanonchai, die deugnietenstreken uithaalt. Er staan er denk ik al een paar hier en daar.

Nu komt mijn boekje Volksverhalen uit Laos aan de orde; ik had ze liefst ook onder cultuur geplaatst want het is zo dicht bij Thailand en grote stukken Thailand waren vroeger Laos, en andersom, maar zal me aan de forumregels houden en ze hier neerzetten.

Ik denk dat met een week nummertje 1 komt. In Laos heet de schelm Xieng Mieng waarbij je de X uitspreekt als CH zoals te doen gebruikelijk met namen uit Laos en uit China. Dit boek wordt vertaald uit het Engels.

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#2 Bericht door erik-kuijpers » woensdag 14 oktober 2020, 10:42

Volksverhaal. Xieng Mieng volgt strikt de orders op!

Vroeger, toen er nog geen TV was en ontspanning betekende dat je naar verhaaltjes zoals deze luisterde, kauwden veel mensen in Laos betelnoot. Dat is niet net zo als kauwgum in je mond stoppen; betelnoot moet voorbereid worden met speciale ingrediënten en hulpmiddelen die bewaard worden in een beteldoosje.

En als je koning was dan had je een dure gouden of zilveren beteldoos met alle hulpmiddelen en dat werd voor je gedragen door de hofhouding in een betelmand. Dus zei de koning tegen Xieng Mieng 'Vandaag ga ik naar de paardenrennen en jij draagt mijn betelmand en volgt mij.'
'En hoe gaan wij daar naar toe?' vroeg Xieng Mieng.
'Ik rij op mijn mooie witte paard, Xieng Mieng, en jij volgt te voet.'
'Ja, ik volg u' zei Xieng Mieng.
'Precies!' zei de koning.

De koning reed op zijn paard en Xieng Mieng volgde hem te voet door de paleispoort en daarna door de rijstvelden. De koning reed snel want had een sterk paard. Xieng Mieng daarentegen liep langzaam want rook graag aan bloemetjes en zat even in de schaduw van een boom. Hij ging zelfs een tukkie doen.....

Waar blijf je toch, Xieng Mieng?

De koning kwam bij de paardenraces aan. Hij keek naar de eerste race. En keek naar de tweede race. En kreeg trek in een betelnootje. Hij keek naar de derde race en hij keek naar de vierde race. En kreeg akelig veel trek om betel te kauwen...Toen de vijfde race, en de zesde race, en nog steeds geen Xieng Mieng. Daarna de zevende, achtste, negende race en de finale en toen kwam Xieng Mieng aan met zijn betelmand.

'Xieng Mieng! Waar ben je geweest? Ik sta op mijn betelmand te wachten!'
'Sorry, Majesteit. U zei me u te volgen en dat heb ik gedaan. Hier ben ik.'
De koning herinnerde zich dat. 'Dat klopt, Xieng Mieng. Ik zei volgen. Volgende week ga ik weer naar de races. Volgende week draag jij mijn betelmand en dan volg je me zo snel mogelijk. Begrijp je?'
'Ja,' zei Xieng Mieng, 'Ik zal u zo snel mogelijk volgen.'
'Precies!' zei de koning.

De volgende week besteeg de koning weer zijn mooie witte paard en reed naar de races. Xieng Mieng liep zo snel hij maar kon achter hem aan. Hij rende en rende. Hij rende zo hard dat de mand kantelde en de betelnoten er uit vielen. Xieng Mieng stopte een moment om de noten op te rapen maar begon te lachen en rende weer hard achter de koning aan.

Tijdens de eerste race kwam Xieng Mieng hijgend de trap op lopen. 'Heel goed, Xieng Mieng, ik zie dat je zo snel mogelijk bent gekomen. Geef me nu de betelmand.'
De koning greep in de mand. 'Er zijn geen betelnoten. Waar zijn ze?'
'Ik heb ze laten vallen.'
'Je hebt ze laten vallen? Laten vallen? Maar waarom heb je ze niet opgeraapt, idioot?'
'Omdat, Majesteit, ik u zo snel mogelijk moest volgen. Zou ik de noten oprapen dan was ik nu te laat.'

De koning herinnerde zich zijn woorden. 'Je hebt gelijk, Xieng Mieng. Ik zei volg me zo snel mogelijk. Volgende week ga ik weer naar de races. Volgende week draag jij mijn betelmand en volgt me zo snel mogelijk maar je moet alles oprapen dat valt. Snap je dat?'
'Ja' zei Xieng Mieng. 'Ik volg u zo snel als ik kan en raap alles op dat valt.'
'Precies!' zei de koning.

De week erna reed de koning weer op zijn mooie witte paard naar de races en Xieng Mieng volgde zo snel hij maar kon met de betelmand. En jawel, de mand kantelde weer en de betelnoten lagen op de weg. Xieng Mieng raapte ze zo snel mogelijk op en haastte zich de koning in te halen.

Maar hij merkte dat tijdens het lopen dampende keutels uit de reet van het paard vielen. Xieng Mieng lachte. Hij raapte alle keutels op en stopte ze in de betelmand. Hij kwam eerst tijdens de tweede race aan bij de koning.

'Xieng Mieng, ik word niet graag teleurgesteld. Zit er betel in mijn mand?'
'Inderdaad, Majesteit.'
De koning greep in de mand naar zijn betel maar voelde warme keutels...
'Wat is dat nou? Dit is stront!'
'Precies!' antwoordde Xieng Mieng.
'En waarom zit er stront in mijn betelmand?'
'Herinnert u zich uw woorden niet, Majesteit? Ik moest u zo snel mogelijk volgen en alles oprapen dat viel. De betel viel en ik raapte het op. De keutels vielen en ik raapte het op. Ik deed precies wat u zei......'

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Een twintigtal volksverhalen uit Laos opgetekend door een student Laotiaans. Hun oorsprong ligt in de verhalen uit India: de Pañchatantra (ook wel Pañcatantra) verhalen rond de jaartelling, en de Jataka vertellingen over de levens van Boeddha.

Je komt er onder meer in tegen de jongeman Xieng Mieng waarbij de X in die taal wordt uitgesproken als de ch. Deze jongeman is een schelm, een deugniet, die kwajongensstreken uithaalt. Vergelijk hem met Tijl Uilenspiegel uit de Nederlands-Duitse folklore, en met de Thaise schelm Sri Thanonchai die ook nog aan de beurt komt....

Deze verhaaltjes zijn in de strijd van de Pathet Lao (1950-1975), de Laotiaanse communistische partij, gebruikt voor propaganda-doeleinden en ik heb ze zo goed mogelijk uit het Engels vertaald maar aan de lezer zeg ik: neem het maar niet te serieus.......

Meer lezen?
Over Laotiaanse literatuur en onder hoofdstuk 5.3 een stukje over Xieng Mieng. https://en.wikipedia.org/wiki/Literature_of_Laos

Over pañchatantra verhalen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Pa%C3%B1catantra

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#3 Bericht door erik-kuijpers » vrijdag 16 oktober 2020, 15:11

Volksverhaal. Het droevige verhaal van de vliegende schildpad

Lang geleden was er eens een mooie vijver vol met fris, zuiver water. Allerlei vissen en vogels en andere dieren leefden van die vijver en ook een grote dikke schildpad en zijn vrienden, twee zwanen. Iedere morgen zaten de zwanen en de schildpad aan een bakkie in Koffieshop De Vijver.

Maar toen kwam de droge tijd met maar heel weinig regen. De rivier die de vijver voedde droogde op en daarom werd de vijver kleiner en kleiner.... En op een mooie morgen zaten de schildpad en de zwanen weer in de koffieshop maar ze dronken geen bakkie want … er was geeneens water genoeg om koffie te zetten!

'Schildpad, goeie vriend, we willen je wat vertellen. Wij verhuizen naar een andere vijver. Wij hebben wat rondgevlogen en een mooie nieuwe vijver gevonden. Met heel veel water en veel andere schildpadden en andere zwanen om mee te praten. Wij willen dat je met ons mee komt.'

'Hoe ver is het?'
'Tien minuten vliegen.'
'Ja, maar dat is voor mij vijf maanden lopen.'
'Dat is waar, maar daar hebben we wat op gevonden.'

De vliegende schildpad en de twee zwanen

De zwanen lachten en als ze handen hadden gehad dan hadden ze er mee geklapt dus nu klapten ze met hun vleugels want ze hadden een briljant idee.

'Wij hebben een goed idee. Jij vliegt met ons mee.'
'Vliegen? Hoe kan ik nou vliegen? Wij schildpadden hebben geen vleugels. Hebben jullie ooit gehoord van een vliegende schildpad?'
Maar het wond hem op, dat vliegen. 'Ik zou toch wel graag willen vliegen; in de lucht, naar de wolken, vrij als een vogeltje. Vliegen zou geweldig zijn.'

En toen zei een van de zwanen 'Dit is ons plan. Wij nemen een lange stok mee. Jij bijt in die stok precies in het midden. Wij nemen de uiteinden van de stok in onze snavels, wij flapperen met onze vleugels en vliegen naar onze nieuwe vijver. Wij dragen je door de lucht. Is dat geen pracht idee?'

'Bedoel je dat ik ga vliegen?' vroeg de schildpad.
'Vliegen? Nou, ja, ik denk dat je het vliegen mag noemen. Het wordt echt leuk. Of ben je bang of zo?'
'Bang? Wij schildpadden zijn nergens bang voor.' En hij dacht met vreugde aan het vliegen, zo vrij als een vogeltje.

'Wel, meneer schildpad, luister goed want dit is heel belangrijk. Je mag daar boven absoluut je mond niet open doen, snap je?'
'Geen probleem.'

De zwanen brachten de stok. Iedere zwaan nam een eind in de snavel en de schildpad beet in het midden van de stok. De zwanen controleerden of hij goed had gebeten, flapperden met hun vleugels en gingen omhoog, de lucht in.

'Geweldig!' dacht de schildpad. 'Ik vlieg echt. Kijk eens hoe klein die bomen nu zijn. En de vijver lijkt wel een vijvertje en ik zie een dorp en wat kinderen.'

Ja, er waren kinderen.... En slimme!

Een jonge jongen en een jong meisje, Phaiwan en Phetmany, speelden in de tuin. 'We krijgen regen' zei Phaiwan en keek omhoog. 'Zeg, kijk nou eens, ik zie twee zwanen en een schildpad vliegen.'

'Nee, die schildpad draagt de zwanen.'
'Nee, Phetmany, schildpadden kunnen niet vliegen. De zwanen dragen de schildpad.'
'Phaiwan, ik zie het toch met mijn eigen ogen! De schildpad draagt de zwanen.'
'Phetmany, schildpadden hebben geen vleugels. Zij kunnen niet vliegen. De zwanen dragen de schildpad.'
'Nee! De schildpad draagt de zwanen.'
'Nee! De zwanen dragen de schildpad.'

De kinderen riepen zo hard dat de schildpad ze kon horen. 'Dat jongetje denkt dat de zwanen mij dragen! Maar ik kan vliegen! Ik vlieg nu! Ik draag de zwanen. Ja, ik vlieg nu en ik draag de zwanen! Nee, de zwanen dragen mij helemaal niet. Ik draag de zwanen.'
'Phetmany, ik weet dat ik gelijk heb. De zwanen dragen de schildpad.' Phaiwan wees met zijn arm naar het drietal. 'Kijk, Phetmany, de zwanen dragen de schildpad.'
'Nee...nee...nee...' riep de schildpad.

Hij had zijn bek opengedaan! Hij stortte omlaag, naar beneden, door de lucht, door de wolken, door de bomen en naar de grond er onder. Precies naast Phaiwan.

Pats!

De schildpad viel omlaag van zo hoog dat hij explodeerde! Bloed en ingewanden en urine vlogen omhoog, precies op Phaiwans onderarm die hij in de lucht gestoken had om naar de dieren te wijzen.
'Jasses! Dat stinkt als de neten' zei Phetmany.
'Bah, wat een lucht'

Phaiwan rende naar de beek om de viezigheid van zijn arm af te wassen. Hij waste maar het stonk nog steeds. Hij waste het nog een keer en het stonk nog. Phetmany bracht hem zeep en hij waste en waste en waste nog een keer. Hij waste nog jaren lang en kreeg nooit die rotlucht van zijn onderarm af.

En nu begrijp je waarom ook nog vandaag de onderarm van een Lao man stinkt, en die van zijn vrouw niet.
-
Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Grappige vertellingen uit een ver verleden en ik herhaal het maar, neem ze niet te serieus....

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#4 Bericht door erik-kuijpers » vrijdag 16 oktober 2020, 15:14

Volksverhaal. De luie novice en de kippenpoep...

Kham was een luie novice. Als de andere novicen druk bezig waren met hun werk probeerde hij zijn snor te drukken. Als de andere novicen gingen mediteren dan lag Kham te pitten.

Toen op een mooie dag de abt naar buiten ging op weg naar een andere tempel zag hij Kham die lag te pitten onder een grote ficus.
'Word eens wakker, Kham!'
'Huh?'
'Kham, luie donder, word eens wakker! Ik heb werk voor je. Ik wil dat je alle kippenpoep van de tempeltuin veegt. Hier heb je een bezem.'
'Ja, meneer. Alle kippenpoep opvegen. Zeker meneer.'

Het opvegen van kippenpoep...

Kham pakte de bezem aan en begon driftig het erf te vegen maar zodra de abt uit zicht was ging hij weer onder de ficus liggen voor zijn dutje. En daar trof de abt hem aan toen hij tegen de avond terugkwam. Kham lag onder de ficus te pitten met de bezem over hem heen.

'Kham!'
'Huh?'
'Kham, word wakker. Jij luie novice! Toen ik vanmorgen de tempel uit liep heb ik je gezegd alle kippenpoep op te vegen. Maar jij hebt al die tijd liggen pitten en het erf ligt nog steeds vol met kippenpoep. Morgen veeg je alle poep bij elkaar. Als ik ook maar één kippendrol vind dan laat ik je hem opeten!'

De volgende morgen liep de abt over het erf en zag Kham, diep in slaap op zijn matje onder een boom.
'Kham, word wakker. Sta op.'
'Ja meneer.'
'Kham, ik kom morgenochtend terug. Vandaag moet je alle kippenpoep opruimen. En denk er aan wat ik zei: als ik ook maar één kippendrol vind dan zul je hem opeten.'
'Ja meneer.'

En als het nu eens zoet smaakt?
Kham kreeg een idee. Hij ging naar de keuken. Pakte wat palmsuiker en verhitte dat boven het vuur. Hij nam de verbrande suiker en kneedde dat in een vorm die precies leek op een kippendrol.
De volgende morgen kwam de abt terug. 'Welkom terug, meneer, hoe was uw reis?'
'Prima, dankjewel. Kham, heb je alle kippenpoep opgeveegd zoals ik je heb verteld?'
'O? Zie je nou wel, ik wist dat ik iets moest doen. Ben ik vergeten!'
'Kham, nu krijg je een lesje van me. Ik heb je gezegd dat je die kippenpoep zult opeten als je het niet op zou vegen. Kham, nu zul je kippendrol eten!'

Kham raapte een kippendrol op en propte het in zijn mond. Hij knarste met zijn tanden trok een vies gezicht. Maar toen veranderde zijn grimas. Hij lachte.
'Hmm' zei Kham. 'Dit is niet slecht. Helemaal niet slecht.'

Hij raapte nog een stukje op en at het. 'Ja, kippenpoep is eigenlijk best wel zoet' en hij likte zijn lippen af. Hij raapte er nog een paar op en at ze allemaal op. 'Dit is prima eten hoor. Wilt u ook eens proberen?'
'Je denkt toch niet dat ik gek ben? Ik eet geen kippendrollen' zei de abt, Kham aankijkend.
'Wat u wilt. Het is echt goed spul hoor.'

Kham raapte nog wat en at het met smaak op. 'Weet u zeker dat u er niets van wilt proeven?'
'Hmmm. Misschien een klein hapje.'
Kham gaf de abt een klein stukje en hij rook er eens aan. 'Ruikt niet slecht.' En toen proefde de abt er aan. 'Helemaal niet slecht' zei de abt.
'Hier, neem er nog een.....'

Samen aten ze nog wat stukjes tot ze helemaal vol zaten. 'Het was erg lekker, Kham. Ik had geen idee dat kippenpoep zo goed kon smaken. Goed, luister nu naar me. Veeg al die poep bij elkaar en leg het op een groot bord. Ik eet dat morgenvroeg bij de thee.'

Deze keer veegde Kham met groot plezier het hele erf aan en verzamelde alle kippenpoep. En de volgende morgen zat hij onder een boom met het grote bord vol kippendrollen. Daar kwam de abt al aan.

'Kham, ik zie dat je alle poep heb opgeveegd zoals ik je hebt gezegd.'
'Ja meneer, dat deed ik. Hier is uw bord.'
De abt nam een stukje van het bord en begon er van te eten.
'Gadsie bah!' De abt spuugde het uit en walgde ervan. 'Dat smaakt verschrikkelijk.'
'Wat had u dan verwacht?' zei Kham. 'U eet kippenpoep.......'
-
Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Meer lezen?

Waar anders dan bij ons heeft men een Nationale Poepdag? Een filmpje met alles over kippenpoep. https://www.youtube.com/watch?v=wCy2xSAi6_I

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#5 Bericht door erik-kuijpers » dinsdag 27 oktober 2020, 15:31

Volksverhaal. Een apenhart voor lunch

Een lange bochtige rivier vond zijn weg door een mooi stuk bos met bomen. Overal eilandjes met weelderige vegetatie. Daar leefden twee krokodillen, een moeder en haar zoon.
'Ik heb honger, echt veel honger' zei moeder krokodil. 'Heb trek in hart, in apenhart.'
'Ja, apenhart. Dat wil ik nu ook heel graag.'

'Een fijn diner met verse apenharten. Dat zou lekker zijn! Maar ik zie geen apen' zei moeder krokodil weer.
Boink! Daar viel een kokosnoot uit een boom nabij. Er klom een aap in die boom!

'Moeder' fluisterde de zoon, 'Ik zie een aap in die boom. 'Een lekkere aap in die boom daar met een heerlijk hart.'
'Maar hoe zullen we die vangen?'
'Ik heb wel een ideetje.'

Op jacht naar hart....

'Meneer Aap! Meneer Aap!' riep de krokodillenzoon vanuit de rivier.
'Hallo, meneer Krokodil. Wat doe jij hier?' Vroeg de aap die hoger de boom in klom.
'Ik zwem zo maar wat rond. Wij krokodillen zwemmen graag. Gisteren kwam ik bij dat eilandje daar midden in de stroom en weet je, daar staan de grootste, rijpste en zoetste bananen van het land. Mooie grote gele bananen. Wij krokodillen eten geen bananen. Houden jullie apen van bananen?'
'O, ik hou van bananen. Ik heb die het liefst. Maar hoe kom ik op dat eiland? Ik kan niet zwemmen.'
'Dat is geen probleem. Kom maar op mijn rug zitten en dan breng ik je daar. Ik heb toch niks te doen vandaag, ik zwem maar wat rond. Laten we naar dat bananeneiland gaan.'
'Dat is heel aardig van je. Ik ga er graag heen.'

De aap klom omlaag en sprong op de rug van de krokodil.
'Hou je goed vast' zei de krokodil. Hij zwom langzaam naar dat eiland toe. 'Dit bevalt me wel' zei de aap.
Maar de krokodil dook ineens onder water. De aap hield zich goed vast maar kon niet meer ademhalen en hij kon ook niet zwemmen. Toen kwam de krokodil weer boven met op zijn rug een hoestende en naar adem zoekende aap.

'Meneer Krokodil, waarom dook je nou onder? Ik kan toch niet zwemmen?'
'Omdat, meneer Aap, ik jouw heerlijke hart ga opeten. Apenharten zijn ons favoriete eten. Die zijn overheerlijk!'
'Wil je mijn hart opeten? Had het maar gezegd. Mijn hart ligt nog in de klapperboom.'
'Heb jij je hart niet bij je dan?'

'Nee, want ik wil niet dat het nat wordt. Mijn hart ligt veilig daar. Als je mijn hart wil breng me dan terug naar de kant en dan pak ik het voor je.'

Dus de krokodil zwom terug naar de kant. De aap sprong van hem af en klom de boom in.

'Aha, ja, mijn hart is hier. Precies waar ik het achter liet. Kom maar boven, meneer Krokodil, mijn heerlijke apenhart is hier voor je. Klim maar naar boven.'
'Meneer Aap, je weet toch dat krokodillen niet kunnen klimmen?'
'Ach ja, vergeten! Maar dat probleem los ik wel op. Ik bind een touw om jouw voorpoten en wij samen hijsen jou op.'
'Fijn! Ja, dat is prima.'

De aap sprong omlaag en bond een touw om de voorpoten van de krokodil. 'Ben je er klaar voor, meneer Krokodil?'
'Ja. Laten we gaan. Ik krijg trek in een apenhart.'
Samen met al zijn apenvrienden trokken ze en rukten ze aan het touw tot de krokodil halfweg de boom bungelde. 'Verder, apen, nog verder. Zo kan ik niet bij het hart. Trek me omhoog!'

Maar de apen deden niks meer en zaten op een tak de krokodil uit te lachen. 'Nee, meneer krokodil, we trekken je niet verder omhoog. Blijf daar maar lekker hangen hoor.'

De krokodil keek naar boven en zag de top van de boom. En keek hij naar beneden dan zag hij de grond en apen die hem uitlachten.

'Ik wil omlaag! Laat me omlaag, nu!'
'Wij laten je alleen maar omlaag als je belooft geen hart van ons meer te eten.'
'Maar ik eet zo graag apenharten!'
'OK. Geen probleem. Blijf jij hier maar aan dat touw zweven. Weken, maanden, ons maakt het niet uit.'
'Nee, nee, wacht even, alsjeblieft. Goed, dan beloof ik dat ik nooit meer apenharten zal eten.'
'Omlaag ermee!'

En de apen lieten ineens het touw los. De krokodil viel met een dreun op de bodem. Hij dook het water in en zwom zo hard hij kon naar zijn moeder.
'Waar zijn de harten?' vroeg ze.
'Moeder, ik hou niet van apenharten. Doe maar muizenstaarten of kikkerbilletjes....'
-
Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Meer lezen?
Een boeddhistisch sprookje over de aap en de krokodil uit India; in grote lijnen zoals het verhaal hierboven. https://tinyurl.com/yxtwtjgb

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#6 Bericht door erik-kuijpers » donderdag 19 november 2020, 11:45

Volksverhaal. Hoe Xieng Mieng aan zijn naam kwam

De novice Kham was aan het baden in de rivier net toen een groep koopmannen aan de oever zat te rusten. Ze droegen heel grote manden met mieng. Mieng is het blad van een soort thee dat wordt gebruikt om een snack, een hapje, in te pakken dat in Laos heel populair is. Kham hield wel van een snack mieng.

'Novice' riep een koopman hem, 'Hoe diep is de rivier? Waar kunnen we het beste oversteken?'
'Ik denk dat je de rivier niet kunt oversteken' zei Kham.
'Natuurlijk kunnen wij oversteken' zei de koopman. 'Ik heb dat al zo vaak gedaan. Het water komt niet verder dan mijn middel.'

Een weddenschap met als inzet mieng

'Als jij zeker bent dat je de rivier kunt oversteken laten we er dan om wedden. Als jij kunt oversteken dan krijg je al mijn kleren. En als jij niet kunt oversteken dan krijg ik al jouw mieng.'
'Haha' spotte de koopman. 'Die neem ik aan. Begin je maar uit te kleden.'

De kooplui pakten hun manden met mieng, deden de sandalen uit en rolden de broekspijpen op, en liepen de rivier in.

'Dat is gemakkelijk. De rivier is helemaal niet diep.'
Ze liepen naar de overkant, rolden de broekspijpen omlaag en deden de sandalen weer aan.
'Wel, novice, we zijn overgestoken. Wij hebben gewonnen dus kom op met die kleren.'
'Nee, je bent niet overgestoken. Je hebt de weddenschap niet gewonnen. Je bent gewoon door het water heen gelopen. Oversteken betekent dat je van oever naar oever stapt of springt. Dat heb je niet gedaan. Je hebt verloren. Dus geef mij nu alsjeblieft jullie mieng.'
'Wij zijn de rivier over; kom op met je kleren.'
'Dat heb je niet gedaan. Kom op met die mieng.'

Bakkeleien, lamenteren, een dikke discussie heel lang. Kham zei tenslotte 'Laten we het aan de koning voorleggen.' 'Prima' zei de koopman. Dus men liep met de manden vol mieng naar het paleis.

Het oordeel van de koning over de mieng

De koning luisterde naar de partijen en nam een beslissing.
'Kooplui met mieng, en Kham, dit is mijn oordeel. Jullie hebben allebei half gelijk. Dus, kooplui, jullie hoeven niet alle mieng aan Kham te geven doch slechts 4 manden. En jij, Kham, jij geeft 5 bedelnappen aan de kooplieden.'
'Een wijs besluit' zei Kham. 'Wel, heren, dan ga ik nu 4 manden halen en 5 bedelnappen dus wacht svp op mij.'
Een paar uur later liepen 16 van de sterkste mannen in het koninkrijk het paleis binnen en droegen 4 van de grootste maat manden naar binnen.

'En waar is Kham?'
'Hier ben ik' en Kham sprong uit een van de manden met in zijn handen 5 bedelnappen.
'Besodemieter je ons nu?' zei de koopman.
'Helemaal niet. De koning zei 4 manden en 5 bedelnappen. En zijn dit geen manden? Zijn dit geen bedelnappen?'

Ze lachten de kooplui eens hartelijk uit toen ze de 4 giga manden vulden met de mieng.
Voor de koning was het nu voorbij maar hij wilde toch wel iets kwijt. 'Kham, een novice mag niet wedden. Dat is tegen de wetten van de tempel. Ik moet je dus vragen het leven van novice vaarwel te zeggen.'
En zo kreeg Xieng Mieng zijn naam. Xieng is de naam van iemand die ooit novice was. En mieng betekent gewoon blaadje....

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Miang/Mieng Kham (Thais: เมี่ยงคำ) is een klein gerecht uit Thailand en Laos; een hapje verpakt in een blaadje uit moeder natuur. Miang/mieng betekent verpakt eten, kham betekent een hapje. Voor het blad wordt meestal genomen de Piper Sarmentosum, een plant waarvoor men de Engelse naam Lolot Pepper gebruikt en in het Nederlands Vietnamese bladpeper. 'Wilde betel' wordt ook wel gebruikt. Het behoort tot de 'Spice plants'.

Meer lezen?

Vietnamese bladpeper. https://www.palmaverde.nl/nl/piper-sarm ... a-plu.html

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#7 Bericht door erik-kuijpers » donderdag 19 november 2020, 11:48

Volksverhaal. De krachtproef

Op een mooie dag huppelt een slim konijn door de jungle. Hij heeft zin om te klieren en verzint een krachtproef. En daar ziet hij al een kandidaat om voor de gek te houden: een grote olifant die staat te kauwen op suikerriet.

'Oom olifant.' Maar de olifant hoort hem niet ondanks zijn grote oren. 'OOM OLIFANT' schreeuwt hij dan. 'Wie roept daar?' vraagt de olifant en klappert met zijn machtige oren.
'Ik. Hier beneden, oom olifant!'
'Oh, jij klein konijntje. Wat is er?' De olifant laat zijn hoofd wat zakken om te luisteren.
'Oom olifant, mag ik een touw aan jouw voet vastmaken?'
'Waarom zou jij een touw aan mijn voet willen vastmaken?' zegt de olifant.

Een krachtproef met een olifant?

'Ik daag je uit voor een krachtproef, oom olifant. Ik ga je de rivier in trekken.'
'Ha! Jij, een klein konijntje, wil mij, een enorme olifant, die rivier in trekken? Ha ha ha' spot de olifant.
'Ben je dan niet bang voor mij?'
'Ha ha, ik? Bang voor een pieterig konijntje? OK, ik doe met jouw spel mee. Doe maar, bind dat touw maar aan mijn voet.'
En dat doet het konijn. 'Wel, oom olifant, niet trekken, ik trek eerst.'
'Ja hoor! Maar zorg er wel voor dat ik je voel trekken. Ha ha!' En de olifant gaat door met eten.

Oom meerval!

Het konijn huppelt naar de oever van de Mekong rivier en slaat met zijn pootjes op het water. 'Oom meerval.' Maar er gebeurt niks. Het konijn gooit een steen en nog een steen. 'OOM MEERVAL' roept hij.
Dan verschijnt een enorme vis aan de oppervlakte; het is de grote Mekong meerval. 'Wie gooit daar stenen in mijn rivier?' vraagt de meerval.
'Sorry, oom meerval, maar ik wil je wat vragen.'
'O, hallo, klein konijn. Wat wil je van me?' De meerval zwemt tot vlakbij de oever om het konijn te kunnen horen.
'Oom meerval, mag ik een touw rond jouw staartvin knopen?'

'Waarom wil jij een touw aan mijn staartvin knopen?'
'Ik daag je uit voor een krachtproef, oom meerval. Ik ga je de oever op trekken.'
'Ha? Jij, een dwerg van een konijn, wil mij, een grote meerval de oever op trekken? Ha ha ha' spot de meerval.
'Dus je bent niet bang voor mij?'
'Ik bang voor een miezerig dwergkonijn? Nee. Goed, ik doe mee, knoop maar.'

En zo gebeurt het ook. Dan zegt het konijn 'Als ik roep TREK trek dan zo hard je kunt en probeer mij het water in te trekken. Lach nou niet, ik ben veel sterker dan je denkt.'

De krachtproef met het touw

Het konijn loopt langs het touw het bos in en veilig achter een struik roept hij TREK.
PATS! De meerval slaat met zijn staart en trekt. 'Ho even' zegt de olifant die het touw voelt spannen. 'Dat konijn is nog sterk ook.' En hij geeft een ruk aan het touw.
'Hallo zeg' roept de meerval. 'Dat konijntje is echt sterk.' En de meerval trekt nog eens hard aan het touw.
'Hier' zegt de olifant en trekt nog maar eens.
'Hier' zegt de meerval en doet het zelfde.

Beide dieren lopen naar de ander want ze geloven beide niet dat het konijn zo sterk is. Tenslotte zien ze elkaar. Vriend meerval en vriend olifant hebben het in de gaten...
'Ik krijg je nog wel, klein konijn. Ik pak je met mijn slurf en ram je het water in!'
'En ik geef je een pak rammel met mijn staart en sla je ze weer naar oom olifant.'
'We spelen een potje kataw met je, en jij bent de kataw, reken maar.' De olifant gaat op zoek naar het konijn om het als speelbal te gebruiken bij kataw. 'Waar zit je, konijn?'

Het sprekend paard...

Maar dan hoort de olifant een stemmetje komen uit de schedel van een dood paard nabij het bos. 'Olifant, zoek niet naar het konijn. Hij is dan wel klein maar hij is heel erg sterk.'
'Wie spreekt daar?'
'Kijk naar beneden, op de grond. Ik ben het, het dooie paard. Weet je, olifant, ik heb ooit geleefd. Net als jij. Maar ik maakte een fout: ik lachte om het konijn. En die stak zijn poot naar me uit. Daarna merkte ik dat ik dood was.'
'Heeft het konijntje jouw gedood? Ik geloof er niks van.'
'Geloof me maar. Ooit was ik ook groot en sterk. Kijk naar me: nu ben ik dood. Luister naar mijn advies en bekommer je niet om het konijn.'
De olifant loopt naar de Mekong en praat met de meerval. 'Broer meerval, kijk uit voor het konijn. Hij heeft toverkracht!'

De enorme olifant draait zich om en loopt het bos in. De grond trilt onder zijn voeten. De meerval slaat met zijn staart en duikt diep weg; de golven slaan tegen de oever van de Mekong. En het konijn? Dat lacht zich een aap om de krachtproef, kruipt uit de paardenschedel en huppelt vrolijk het bos in....

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Sepak Takraw, in Laos heet het Kataw, in Thais เซปักตะกร้อ, een voet-volleybal spel op een badmintonveld, zegt men wel. Wikimedia.

jomel17
Expat
Expat
Berichten: 1560
Lid geworden op: zondag 26 november 2006, 18:13
Locatie: Khon Kaen

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#8 Bericht door jomel17 » donderdag 19 november 2020, 13:33

Sanook ....
หลงรัก

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#9 Bericht door erik-kuijpers » maandag 14 december 2020, 14:57

Volksverhaal. Wat zit er in de bamboe koker?

De slimste zijn! Dat wilde de ondernemer in fopartikelen Xieng Nyan vooral. Hij dacht van zichzelf dat hij echt de slimste was!

Toen een klant zijn winkeltje binnenliep en hij een mooie roos had geplaatst op de toonbank vroeg hij 'Is mijn roos niet prachtig? Komt uit eigen tuin en hij ruikt zo lekker! Je moet echt eens ruiken.' En de klant rook aan de roos.... Pssst! Een straal water spoot over zijn gezicht; het was een foproos.
'Ha ha! Ik heb je te pakken!' zei Xieng Nyan.
'Inderdaad' zei de klant. 'Wat ben je toch slim.'
'En wie is hier de slimste in het land?'
'Xieng Nyan jij bent wel slim maar echt de slimste in dit land is toch Xieng Mieng.'

Bewijs dat je de slimste bent....

Een paar dagen later kwam een oude vriend van Xieng Nyan binnen; Latsamy. 'Dag, goede vriend.' zei Xieng Nyam met een warme lach. 'Ik wil je iets laten zien dat net binnen is. Hier, deze verrekijker. Zet hem eens tegen je ogen en alles lijkt ineens heel dichtbij. Probeer maar.'
Latsamy nam de kijker aan en zette hem tegen zijn gezicht. Hij keek naar de heuvels, en inderdaad, hij kon heel scherp iedere boom zien. 'Dankjewel' zei Latsamy en gaf de kijker terug.
Xieng Nyan keek naar Latsamy's gezicht en kon het lachen nauwelijks onderdrukken. 'Maar Latsamy, heb je geknokt?'
'Huh? Waarom zeg je dat?'

Xieng Nyan liet hem in een spiegel kijken; hij had zwarte kringen om zijn beide ogen.
'Ha ha! Ik heb je te pakken!' zei Xieng Nyan.
'Inderdaad' zei Latsamy. 'Wat ben je toch slim.'
'En wie is hier de slimste in het land?'
'Xieng Nyan jij bent wel slim maar echt de slimste in dit land is toch wel Xieng Mieng.'

En het overkwam ook Sivath die de winkel binnen liep. 'Sivath, mijn vrouw heeft heerlijke somtam gemaakt. Wil je ook wat?'
'Ja graag'
'Sivath, dan pak ik water en zeep want je moet eerst je handen wassen.'
Hij bracht een nieuw stuk zeep en toen Sivath zijn handen inzeepte gooide hij er water over. 'Jasses!' riep Sivath. 'Mijn handen zijn nu zwart...'
'Ha ha! Ik heb je te pakken!' zei Xieng Nyan.
'Inderdaad' zei Sivath. 'Wat ben je toch slim.'
'En wie is hier de slimste in het land?'
'Xieng Nyan jij bent wel slim maar echt de slimste in dit land is toch wel Xieng Mieng.'

Xieng Mieng! Altijd die verdraaide....

'Ik word doodziek van die Xieng Mieng. Altijd is hij de slimste, zegt iedereen. Ik zal dat figuur eens opzoeken en dan zien we wie de slimste is. Dan weet iedereen in dit land dat Xieng Nyan echt wel de slimste is. Maar nu moet ik wel iets aardigs vinden....'

Hij dacht er lang over na en ineens schoot hem iets te binnen. 'Aha! Nu weet ik hoe ik Xieng Mieng te pakken neem. En dan zullen we eens zien wie de slimste is in dit land.' Dit was zijn idee: hij at een emmer vol gekookte pinda's! Zijn vrouw waarschuwde hem nog: van gekookte pinda's word je winderig....

Maar dat was net de bedoeling; hij pakte een bamboe opbergkoker, deed een wind in die koker en sloot hem heel snel af. En ging daarna heel snel op weg naar het dorp waar Xieng Mieng woonde.

Dat was verder weg dan hij dacht; hij moest wel zeven rivieren over en toen hij het dorp naderde was hij moe en had het warm en had dorst. Er kwam een man naar hem toe. 'Welkom in ons dorp, reiziger. Je komt van ver? Kom, drink een kop koffie met me.'
'Dankjewel. Wat vriendelijk van je.' Xieng Nyan genoot van verse, sterke Lao koffie. 'Wat kom je van zo ver in ons dorp doen?'
'Ik wil Xieng Mieng ontmoeten.'
'O? Wil je met hem zaken doen?'

'Ik ben ondernemer in een dorp, zeven rivieren ver van hier, en ik ben buitengewoon slim. Maar mensen zeggen steeds dat Xieng Mieng slimmer is dan ik. Nu ben ik hier om hem in de maling te nemen.'
'Hoe dan?' vroeg de gastvrije man.
'Zie je deze bamboe koker? Hiermee ga ik Xieng Mieng voor de gek houden. Ik doe hem open en laat Xieng Mieng ruiken. Wat denk je dat er in zit?'
'Geen idee.'

'Mijn scheet!' lachte Xieng Nyan.
'Heb jij een wind gelaten in die koker? Dan ben je echt een slimme vent. Maar wanneer heb je dat gedaan?'
'In mijn huis, ginds, in mijn dorp.'
'Dat is lang geleden. Weet je zeker dat ie nog stinkt? Misschien is de lucht er wel af!'
'Ik denk van niet ' zei Xieng Nyan.

'Ik zou het risico niet lopen. Denk eens hoe belachelijk jij je maakt als je Xieng Mieng laat ruiken en het stinkt niet! Ik vind dat je nu even moet ruiken.'
'Daar heb je een punt' zei Xieng Nyan.

Xieng Nyan opende de koker. Hij rook er aan en zijn gezicht vertrok van ellende. 'Ja ja, die scheet zit er nog steeds in.'
'Ha ha...' lachte de andere man. 'Weet je nu wie ik ben? Ik ben Xieng Mieng, de slimste man van het land. Ik ben echt wel slimmer dan jij!'

En Xieng Nyan liep terug naar zijn dorp, wetend dat Xieng Mieng echt wel de slimste man van het land was.

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Bamboe is een veelzijdig product van de natuur. Je kunt het eten, je kunt er mee bouwen, verpakken, vlechten, water en voedsel in bewaren. Maar in dit verhaal was er echt iets bijzonders in verpakt.....

Meer lezen?
Wat je allemaal met een scheet kan doen? Grote schrijvers wisten het, van Carmiggelt tot Wolkers; lees hier meer. https://www.ensie.nl/populaire-uitdrukkingen/scheet

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#10 Bericht door erik-kuijpers » woensdag 16 december 2020, 07:12

Volksverhaal. Wie wordt vandaag mijn lunch?

De leeuw haalde diep adem en stootte alle lucht met kracht uit zijn borst; zijn gebrul bewoog de aarde. Alle dieren trilden van angst en haastten zich dieper het oerwoud in, klommen hoog in de bomen of vluchtten de rivier in. 'Ha, dat was lekker' lachte de leeuw tevreden.

En hij riep 'Dieren, ik ben klaar met brullen. Kom het bos maar uit. Klim maar uit jullie boom. Kom maar uit het water. Ik heb gegeten en we kunnen nu gaan spelen. Laten we samen lol maken.'

Maar wie vertrouwt een leeuw?

Niemand kwam uit het bos, uit de boom, uit het water! Niemand wilde met de leeuw gaan spelen. De leeuw werd er ongelukkig van. Hij miste iets.
Vrienden! De leeuw had geen vrienden. Er was niemand om mee te spelen. Dus riep hij een vergadering bijeen van alle dieren in het oerwoud. Ze kwamen allemaal: apen, kikkers en padden, slangen, krokodillen, beren, herten, vogels en ook de konijnen. Allemaal!

'Welkom, dieren. Dank dat je naar deze vergadering bent gekomen. Ik heb jullie geroepen om iets te bespreken dat heel belangrijk voor mij is. Maar eerst een vraagje: Wie is de koning van het oerwoud?'
'Dat is gemakkelijk' zei de wolf. 'Jij, grote leeuw. Jij bent de koning van het oerwoud.'
'En waarom ben ik de koning van het oerwoud?'
'Omdat je het sterkste bent, en de snelste, en omdat je ons opeet.'

'Dat is helemaal waar' zei de leeuw. 'En nu mijn tien punten van aandacht. Natuurlijk eet ik jullie op. Ik ben een dier. En jullie zijn dieren. Jullie eten iedere dag en ik eet iedere dag. Het verschil is dat ik jullie opeet en jullie mij niet opeten. Maar wij leeuwen hebben ook onze gevoelens hoor! Wij spelen en lachen en praten graag. En nu ik heb een probleem. Ik heb geen vrienden! Willen jullie mijn vriendjes zijn?'
Na deze tien belangrijke punten bleven de dieren stil.....

'Ik weet dat jullie bang voor me zijn maar ik heb een plan waarbij we allemaal in vrede kunnen samenleven. Wij spelen samen en genieten van het leven. Dit is mijn plan:
Iedere dag komt een dier rond lunchtijd naar mijn leefkuil. Ik ga die opeten. Jullie maken een schema waarin staat wie die dag mijn lunch wordt. Dan kunnen we allemaal vriendjes zijn. We kunnen vriendjes zijn voordat ik je opeet. Zijn jullie het er mee eens?'

En dan komt er een overeenkomst....

De dieren praatten en schreeuwden en palaverden en delibereerden; het viel niet mee tot een afspraak te komen. Tenslotte ging toch iedereen akkoord. En iedereen leefde vanaf die dag in vrede. Maar niemand was echt gelukkig want iedere dag moest er een dier naar die leefkuil en werd dan door de leeuw opgegeten.

Tja, en toen werd het de beurt van het konijn.


'Hallo konijn. Welkom in mijn kuil' zei de leeuw die zijn lippen al aflikte bij het zien van een lekker vet konijntje.
'Leeuw, voor je begint te eten wil ik eerst iets met je bespreken.'
'Dat is goed.'
'Vanmorgen ging ik naar de vijver voor mijn laatste bad. Ik wilde graag schoon en fris hier komen voor je mij opeet. Maar in de vijver lag een grote leeuw! En die wilde me opeten. Ik heb hem maar verteld dat ik vandaag jouw lunch zou zijn.'

'Wat?' brulde de leeuw. Is er een andere leeuw in mijn bos en zit die aan mijn eten? Waar zit die leeuw?'
'Ik breng je er nu heen. Maar laat hem mij niet opeten want jij moet mij opeten. Per slot van rekening ben jij onze koning.'
Het konijn liep hem voor door het bos richting vijver. 'Waar is die leeuw?'
'Een stukje verderop. Daar, op de top van die hoge rots, daar moet je naar beneden kijken in het water. Dan kun je hem zien.'

De leeuw klom op de hoge rots en keek naar beneden. En jawel, hij zag de leeuw in de vijver.
'Hoe durf jij in mijn bos te komen? Hoe durf jij aan mijn eten te zitten?' brulde de leeuw naar beneden. De leeuw in de vijver deed zijn bek ook open maar er kwam geen geluid uit. 'Zeg nou eens wat!'
De andere leeuw deed wel zijn bek open maar hij hoorde niets. 'Hoe durf je mij uit te lachen! Ik zal je eens laten zien wie hier de koning van het oerwoud is.'

En de leeuw sprong vanaf de hoge rots de vijver in. Maar pech voor de leeuw, de vijver was ondiep en lag vol met keien. Hij stootte zijn kop tegen een scherpe kei. En lunchte nooit meer.....
Het slimme konijn en alle andere dieren speelden en lachten en zongen die dag en leefden daarna in vrede verder.

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#11 Bericht door erik-kuijpers » donderdag 17 december 2020, 12:32

Volksverhaal. De wraak van Xieng Mieng

De koning had de wedstrijd tussen Xieng Mieng en Xieng Nyan gevolgd. Hij amuseerde zich over de streken van Xieng Mieng en vond het geweldig dat iemand er in was getrapt. Hij zag Xieng Mieng en lachte: 'Zo, Xieng Mieng, ik heb gehoord hoe jij Xieng Nyan hebt verslagen. Jij bent inderdaad een slimme vent.'

'Ik ben vereerd, Majesteit, maar ik ben echt maar een gewone jongen. U bent echt veel slimmer dan ik.'
'Het is niet gemakkelijk zo een slim mens te pakken te nemen' zei de koning. 'Daarom heb ik jou op het paleis uitgenodigd voor een speciaal diner om jouw overwinning te vieren. Ik heb de paleiskoks gevraagd om voor jou een speciale rode curry te koken.'
'Dat is erg aardig van u, Majesteit.'

Een geweldig lekkere rode curry....

De koning klapte in zijn handen en de bediendes brachten een dienblad met het diner, warm gehouden in schalen met zilveren deksel. Ze schepten al het eten op het bord van Xieng Mieng maar het bord van de koning bleef leeg...
'Majesteit, eet u niet mee?'
'Dat zou ik graag willen maar dat gaat nu niet. Ik moet onverwacht in gesprek met een ambassadeur. Maar ik hoop dat deze buitengewone rode curry je smaakt en kom alsjeblieft morgen even vertellen of het je gesmaakt heeft.'

De koning verliet de kamer en Xieng Mieng begon aan de rode curry. En de volgende morgen bracht hij verslag uit aan de koning.
'En, Xieng Mieng, hoe was het eten?'
'Het was echt heerlijk. Dank dat u mij uitgenodigd hebt.'
'Het was volgens een nieuw recept van mijn koks. Heb jij de ingrediënten herkend?'
'Zeker, een boel chilipeper en citroengras en klappermelk.'

'Klopt. En het vlees?'
'Kip'
'Bijna goed.'
'Eend?'
'Niet bepaald. Raad nog eens?'
'Parelhoen misschien? Was het parelhoen?'
'Nee, Xieng Mieng, alweer mis. Wil je graag weten welke vogel het was?'
'Zeker, ja!'
'Gier!' lachte de koning. 'We hebben een gier gebraden. Ik heb je te pakken, Chieng Mieng!'

Wraak!

Een paar weken later werden de burgers uitgenodigd in het paleis om te kijken naar nieuwbouwplannen in de stad. Er stond een groot schoolbord gereed. De koning legde het uit.
'Naast de markt komen teakbomen.' De koning nam een krijtje om op het schoolbord te schrijven. Maar het krijtje schreef niet....

'Lik even aan het krijtje, Majesteit, dan lukt het wel' zei Xieng Mieng.
En de koning likte maar nog steeds schreef het krijtje niet. 'Lik nog een keer, Majesteit' zei Xieng Mieng. Dus de koning likte nog een keer en probeerde te schrijven maar het lukte weer niet.

Toen pakte Xieng Mieng het krijtje en keek er eens goed naar. 'O, Majesteit, dit moet een misverstand zijn! Dit is geen krijtje. Dit is gierenpoep! Majesteit, hoe smaakte het?'

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#12 Bericht door erik-kuijpers » vrijdag 18 december 2020, 08:10

Volksverhaal. De majesteit in de vijver

Het was mooi weer in het koninkrijk. De lucht was helder blauw en een koel windje speelde met de donzige wolkjes. De koning kreeg zin in een uitstapje. 'Xieng Mieng, het weer is prachtig voor een picknick in de natuur. Laten we naar de vijver gaan in het bos.'
'En hoe gaan we daarheen?' Maar Xieng Mieng wist eigenlijk het antwoord al. 'Ik ben de koning dus ik rij op mijn mooie witte paard en jij gaat lopen.'
'Natuurlijk, Majesteit.'

Op naar de vijver!

Dus de koning te paard en Xieng Mieng te voet en zo gingen ze door de poorten van het paleis, door de rijstvelden en het bos in naar de vijver. Ze genoten van de picknick die was bereid door de koninklijke koks. Er was papayasalade en kip en kleefrijst. Mango voor dessert. Het paard vrat gras.

'Xieng Mieng' zei de koning, 'Jij bent echt wel een slimme vent. Mij nam je al een paar keer te pakken. Nu daag ik je uit om mij nog een keer te pakken te nemen. Ik daag je uit mij in die koude vijver te lokken. Als dat lukt mag jij op mijn paard zitten als we naar huis gaan.'
'Maar Majesteit, u bent veel slimmer dan ik. U weet heel goed dat ik u nooit kan dwingen die vijver in te gaan.'
'Dus, Xieng Mieng, geef je nu toe dat ik veel slimmer ben dan jij?'
'Natuurlijk, Majesteit, u bent veel slimmer dan ik! Maar, Majesteit, als u al in de vijver bent dan kan ik u er uit lokken wanneer ik maar wil.'

'O? Ja? Nou, dat wil ik je zien doen! Ik neem die weddenschap aan!'
En de koning liep de vijver in... 'Zie je wel, ik ben slimmer dan jij, Xieng Mieng' lachte de koning midden in de vijver.
Xieng Mieng ging in het gras zitten en begon de rest van de mango's op te eten. 'Xieng Mieng, hier ben ik! Ik ben in de vijver. Zie mij er eens uit te krijgen!'
Maar Xieng Mieng gaapte eens en ging in het gras een dutje doen. 'Xieng Mieng, ik ben in de vijver. Zie mij er eens uit te krijgen!'

Xieng Mieng werd wakker, gaapte nog eens en rekte zich eens lekker uit. 'Majesteit, het wordt al laat. Ik moet terug naar huis. Dus ik kan u niet meer bewegen uit de vijver te komen. En omdat u in het water blijft heeft u uw paard niet meer nodig. Het kan dus geen probleem zijn als ik hem terugbreng.' En hij stapte op het mooie witte paard van de koning.

'Wacht! Je hebt me alweer te pakken! Wacht!' Maar de koning zag Xieng Mieng op zijn paard stappen en er in galop vandoor gaan....

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Meer lezen?
Over papayasalade ook wel somtam. https://nl.wikipedia.org/wiki/Som_Tam

Gebruikersavatar
erik-kuijpers
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 3376
Lid geworden op: donderdag 11 oktober 2018, 14:32
Locatie: In volgend leven: Frankrijk.

Re: Folk tales, volksverhalen, van Laos

#13 Bericht door erik-kuijpers » maandag 29 maart 2021, 14:49

(Om de serie netjes af te sluiten)

Volksverhaal. De laatste streek van de paljas (slot)

De koning kon er niet meer tegen: Xieng Mieng bleef hem plagen met domme streken en nu was het welletjes. Hij riep de wacht. 'Die man maakt me boos. Ik lijk steeds weer een halve gare voor mijn volk. Steeds verlies ik mijn gezicht. Hij moet dood.'

De wacht schrok maar in die tijd was je niet ongehoorzaam aan de koning. De kok kreeg bevel gif te mengen door een pot honing en het werd als cadeau verpakt in een fraaie pot. De koning bracht het zelf naar Xieng Miengs huis.

'Jij hebt me vele malen beet genomen en echt, jij bent veel slimmer dan ik. Daarom breng ik je een pot van de lekkerste honing uit ons land. Geniet er van en weet dat je succes hebt gehad.'
'Dan neem ik nu direct wat van die honing. Doet u met me mee?'
'Nee, geen tijd. Ik heb geen tijd. Er is meer te doen. Geniet er van!' En de koning reeds terug naar het paleis.

De giftige honing

Xieng Mieng wist dat de honing giftig was maar een opdracht van de koning kon hij niet weigeren. Hij nam dezelfde avond afscheid van zijn vrouw. De volgende morgen nam hij de honing en zei de laatste woorden tegen zijn vrouw. 'Mijn lieve vrouw. Deze morgen ga ik dood. En jij moet me helpen met mijn laatste streek. Als ik dood ben laat mijn lichaam dan hier in de schommelstoel zitten en doe of ik nog leef. Zet mijn leesbril op mijn neus en houd mijn ogen open met vishaakjes. Stop de Vientiane Times in mijn handen en zet een kop hete thee op het tafeltje.'

'Wat hoor ik toch?' vroeg zijn vrouw. 'Dat is een hommel in een bamboekoker. Lijkt het niet net of iemand zachtjes praat? Hou die onder de tafel.'

Toen dronk hij de honing op en stierf met een vette lach om zijn lippen. Maar zijn vrouw huilde, en lachte toen ze zich al zijn streken herinnerde. En ze deed precies wat hij had gevraagd. Ogen open, bril op, en de krant in zijn handen. Hete thee stond klaar en ze wachtte op de soldaat van de koning. Dat duurde niet lang....

'De koning vraagt of de honing gesmaakt heeft.'
'Dat is aardig van de koning. Xieng Mieng houdt erg van honing. Hij heeft bijna alles opgegeten. Ga het hem maar vragen, hij zit de krant te lezen.'
'Wat hoor ik toch?'
'O, Xieng Mieng leest altijd luidop. Wil je een kop thee met wat honing?'
'Nee, ik moet terug naar het paleis. En ik neem de honing mee terug.' En weg was de soldaat.

'Wat? Leeft ie nog? En hij heeft alle honing opgegeten? Er zit zat gif in om een olifant te doden. Of zit er toch geen gif in?' zei de koning hoogstverbaasd.

Toen deed hij iets doms. Hij nam een lepel honing... Zakte in elkaar en kon nog net uitbrengen 'Ben ik alweer te pakken genomen....'. En toen was ook de koning dood......

Bron: Lao Folktales (1995). Vertaling en bewerking Erik Kuijpers.

Een gifbeker drink je niet zomaar. Maar in die tijd had de koning macht over leven en dood en zijn wil was wet. Dit is het laatste verhaaltje in het boek Lao Folktales.

Plaats reactie

Terug naar “Off Topic”