De Tam Boen (Thais: ทำบุญ) werd gehouden bij het ouderlijk huis van onze vriendin in een plaatsje ongeveer 10 km verwijderd van Chakkarat. Over die plaats hebben we weleens op dit forum geschreven, want daar ligt het vliegveld van Nakhon Ratchasima, dat al jaren buiten gebruik is.
De Tam Boen werd ’s-morgens georginiseerd en de Likee voorstelling in de avond en de nacht. Ik zei zonder twijfel tegen Tong, dat we zeker op de uitnodiging in zouden gaan, maar dat we voor de avond wel een taxi zouden moeten regelen. Ik drink graag een glaasje wijn in de avond. Onze vaste taxi chauffeuse was beschikbaar, maar onze vriendin kwam met een betere oplossing. Ze moest toch drank inkopen bij The Mall en vlees bij de Makro, dus ze zou ons wel oppikken en de chauffeur zou ons op een tijdstip dat ons uitkwam terugbrengen naar Khorat.
De Tam Boen werd georganiseerd ter nagedachtenis van de overleden voorouders van onze vriendin. Ze wilde deze Tam Boen, omdat haar vader en moeder al op leeftijd zijn en dit misschien een laatste kans was om het in hun bijzijn te doen.
Alle buren uit het dorp en daarom heen waren voor beide evenementen uitgenodigd. Ik schat in dat er ’s-Avonds tijdens de Likee voorstelling ongeveer 200 man waren.
Toen we ’s-morgens aankwamen, was het al behoorlijk druk. Er waren tenten neer gezet met tafels en stoelen en er was meer dan voldoende te drinken en te eten. De Tam Boen hebben we gebruikt om te praten met onze vrienden en de vrienden van onze vriendin uit Pak Chong, Roi Et en Buriram. De dames hadden zich gekleed in een traditionele Thaise sarong met blouse.
Achter het huis, waar een groot veld ligt, waren lieden al bezig met de opbouw van het podium en de licht en geluidsinstallaties voor de Likee voorstelling die avond.
Even na het middaguur gingen we terug naar huis, om ons voor te bereiden op de avond. We werden tegen het einde van de middag opgehaald door onze vriendin en hebben de boodschappen bij de Makro gedaan.
Bij aankomst bij het ouderlijk huis, zag ik dat alles klaar was voor de Likee voorstelling, die tot in de vroege ochtend zou duren.
Likee is een populaire vorm van Thais volks theater. Het podium is overdadig gekleurd, de spelers zijn zwaar geschminkt en gekleed in kleurrijke kleding voorzien van veel glitters.
Het verhaal dat voorgedragen wordt, kent geen vaste lijn. Er wordt door de spelers veel geïmproviseerd en er is veel interactie met het publiek. Het verhaal wordt ondersteunt door een traditionele Thaise orkestje, dat dan weer modern en dan weer klassieke Isaan muziek speelt.
Je moet wel iets van de Thaise taal kennen om het te kunnen volgen en dat is noodzakelijk, want dan weet je ook waarom er gelachen wordt.
De oorsprong van Likee is nog onduidelijk. De ene kenner zegt dat het uit de Islamitische zang komt. De ander dat het zijn oorsprong uit India kent. Maar er lijkt overeenstemming te zijn op het punt dat het zich in de 19de eeuw ontwikkelde tot een zelfstandige kunstvorm. Likee komt nu voor in landelijke gebieden, tempel feesten of zo als bij onze vriendin op prive uitnodiging. Af en toe zie je het op TV of hoor je het op de radio, maar Likee wordt steeds zeldzamer. In de Isaan zijn er ook maar een paar echt goede teams, die de Likee kunnen opvoeren.
Het Likee repertoire omvat historische gebeurtenissen en sprookjes, maar wordt zeker geladeerd met veel humor.De hoofdrolspelers zijn phra (held), nang (heldin), kong (schurk), itcha (schurkin) en joker (een mannelijke of vrouwelijke clown) in de rollen van prinsessen, koningen en burgers. De verhalen zijn natuurlijk liefdesverhaaltjes, waarbij de geliefden allerlei obstakels tegen komen en familie drama’s, die altijd een goed einde krijgen. Alhoewel het taalgebruik en het karakter van sommige spelers brutaal en respectloos lijkt, wordt er een scherpe grens tussen goed en kwaad getrokken.
De figuren Khun Chang en Khun Paen behoren tot de meest populaire Likee figuren. Deze karakters vinden hun oorsprong in het volksverhaal met een dramatische driehoeks verhouding. De twee mannen strijden om dezelfde mooie vrouw.
Na een uur van intro met “phipat” muziek, volgen de scenes van geimproviseerde teksen, afgewisseld door zang, zich op. Er is een sterke band tussen de spelers en het publiek. Likee kent ook verzoeknummers, maar zelden tot nooit wordt iemand uit het publiek op het podium gevraagd. Ook wordt een hoog beroep gedaan op het voorstellingsvermogen van het publiek. Niet alles wordt gevisualiseerd.
Likee is beroemd om de overdadig van schitters en kleuren voorziene kostuums, harde make-up, van de donkerste eyeliners naar de kleurrijkste lipstick en namaak juwelen voor zowel de man als de vouw. De kleding wordt door het team zelf gemaakt en er wordt ook veel, heel veel, van kleding gewisseld. Ik raakte de tel kwijt. Volgens mij hebben ze alleen al een vrachtwagen nodig voor al die kleding.
We hadden de avond van ons leven. We hebben ontzettend genoten van de uitvoering, maar bleven niet tot het einde in de vroege ochtend. Rond 1 uur in de nacht werden we door de chauffeur terug gebracht naar huis.
Bron: Veel uit wiki’s gehaald, maar het meeste uit eigen ervaring
