Ik weet niet of iemand zijn innerlijke beschaving gaat verliezen. Als mensen dat al hebben trouwens.Hoe verandert een Nederlander als ie (te) lang in Thailand woont en zijn
normbesef niet meer gevoed wordt door z'n onmiddellijke omgeving en alle
andere aspecten van het dagelijkse bestaan?
Loopt hij dan het risico datgene te verliezen wat we in Nederland innerlijke
beschaving zouden noemen?
Daar twijfel ik nog al eens aan. Ik ken er in ieder geval genoeg die dat niet hebben. Gelukkig nog wel veel
meer waarvan ik denk dat ze het wel hebben.
Ook kan je van jezelf niet zeggen of je in die zin veranderd bent. Zo'n proces verloopt zonder dat je er erg in hebt.
Ik heb wel een leuk voorbeeld dat ik vaak aanhaal. Een van mijn werknemers nam een jaar vrij.
Voor een wereldreis. Hij kwam niet veel verder dan India omdat hij net voor hij vertrok een
vriendinnetje kreeg en haar teveel miste. Hij kwam wel geschokt terug.
Na tijdenlang achtervolgt te zijn door bedelaars en straatverkopers in India had hij er eentje
"ferm van zich afgeduwd". Hij was geschokt omdat hij nooit had verwacht tot zoiets in
staat te zijn. Eenieder die ooit in een grote stad in India is geweest herkent dit wellicht wel.
Ik denk niet dat deze persoon ooit zijn innerlijke beschaving zou verliezen. Ik denk wel dat het onoverkomelijk was
dat hij zijn normen en waarden aanpaste aan de omgeving.
Een graadje erger. Als je in India een ziekenauto belt omdat je iemand op straat vindt die er eentje nodig heeft mag jij de kosten van de ziekenauto betalen. Als je eenmaal geconstateerd hebt dat je vijf keer per dag iemand tegenkomt die een ziekenauto nodig heeft, bel jij dan nog? En als je dat niet doet, ben je dan je innerlijke beschaving kwijt?
Ik reed ooit mee met onze directeur ter plaatse (Indier). Er stak een man zonder benen over op zo'n plankje met
wieltjes. Zoiets als wij gebruiken om meubels te verhuizen. De plaatselijke directeur reed zonder blikken of blozen
op de man af. Toen die ons zag, wist hij wel wat hem te wachten stond. Hij aarzelde niet en kon zich nog net op
het nippertje terug in veiligheid peddelen.
Ik denk niet dat de gemiddelde Nederlander ooit in staat zou zijn zoiets te doen. Heb je dan je innerlijke beschaving nog steeds?
Het hangt allemaal zo vreselijk af van de definitie van "innerlijke beschaving". En die definitie blijkt over de wereld nogal te verschillen.